The Outsiders by S. E. Hinton

Εφηβική-νεανική λογοτεχνία -ένα παράπονο, μια ζάλη.

Γιατί πολλά από τα λεγόμενα εφηβικά βιβλία είναι ένα τσακ πιο πάνω από το middle-grade, ενώ κάποια άλλα (που απευθύνονται σε εφήβους, π.χ. 16 ετών) δείχνουν απλώς σοβαροφανή;

Γιατί το εφηβικό είδος μοιάζει συχνά αποστειρωμένο και ενίοτε σαν να γράφτηκε κατόπιν υποδείξεων από κάποιον ειδικό ως προς το ποιο πρόβλημα πρέπει να καταγραφεί βάσει των επιταγών της εποχής;

Τελικά ποια είναι η γλώσσα που ταιριάζει στο εφηβικό-νεανικό βιβλίο και μέχρι ποιο βαθμό οφείλει ο συγγραφέας να “λογοκρίνει” τον εαυτό του, προσπαθώντας από τη μία να διατηρήσει ένα υψηλό λογοτεχνικό επίπεδο και από την άλλη να αγγίξει, ίσως και να αγκαλιάσει την αληθοφάνεια και τον παλμό τής εποχής;

Και εδώ  τίθεται ένα άλλο ερώτημα. Το εφηβικό ανήκει στην ίδια κατηγορία με τη νεανική λογοτεχνία; Και αν ναι, πού εντάσσονται στη χώρα μας το Young Adult, το crossover αλλά και το New Adult, που δείχνουν να σαρώνουν στο εξωτερικό;

Τα ερωτήματα, για μένα και ευτυχώς για κάποιους άλλους, είναι πολλά και από ό,τι διαπιστώνω από εφήβους που ρωτάω, η λογοτεχνία σε μεγάλο βαθμό είναι κάτι που τους αφήνει αδιάφορους. Αυτό, δε, που τους αφήνει περισσότερο αδιάφορους είναι τα λεγόμενα εφηβικά βιβλία που είτε  απευθύνονται σε παιδιά δημοτικού προσφέροντας ασφάλεια, αφού αγγίζουν απαλά τα κοινωνικά φαινόμενα, είτε -απευθυνόμενα σε παιδιά λυκείου- στέφονται με μια απίστευτη σοβαροφάνεια λες και ο συγγραφέας έχει στο μυαλό του κάποιο πιθανό βραβείο στην αντίστοιχη κατηγορία και όχι το τι πραγματικά συμβαίνει.

Εύλογα θα αναρωτηθείτε: Μα δεν υπάρχει κανένα εφηβικό βιβλίο τής προκοπής;

Φυσικά και υπάρχει. Είναι εκεί έξω και μας καλεί να το ανακαλύψουμε. Εάν το βρείτε, θα σας αποζημιώσει με θησαυρούς που ποτέ δεν είχατε φανταστεί. Πρόσφατα, ανακάλυψα ένα τέτοιο βιβλίο, το “The Outsiders”, της S. E. Hinton.

H  S. E. Hinton έγραψε το βιβλίο στα 16 της και κυκλοφόρησε δύο χρόνια αργότερα με τα αρχικά της, έτσι ώστε να μην είναι σαφές ότι το έγραψε γυναίκα και επηρεαστούν αρνητικά οι άντρες κριτικοί.

Η υπόθεση έχει να κάνει με δύο αντίπαλες συμμορίες, τους greasers (οι φτωχοί με τα πιο λιγδιασμένα μαλλιά) και τους socs (οι πλούσιοι και καλοντυμένοι). Οι socs την πέφτουν στους greasers, τους χτυπάνε και εκείνοι, φυσικά, ανταποδίδουν με αποτέλεσμα έναν φόνο. Οι ήρωες ξεφεύγουν και εν τέλει καταφεύγουν ο ένας στον άλλον για παρηγοριά. Οι σκέψεις και τα συναισθήματα μπορεί να είναι παρόμοια σε όλους τους ανθρώπους, όμως το κοινωνικό περίβλημα αποδεικνύεται ατσάλινο και δύσκολα μπορεί να το σπάσει κάποιος σε κομμάτια  και να απελευθερωθεί.

Την ιστορία αφηγείται ο 14χρονος Ponnyboy, που μέσα σε όλη αυτή τη σκληρότητα, διατηρεί μια φρεσκάδα που κάνει την ψυχή σου να σπαρταράει.

Ο Ponnyboy σκέφτεται, παρατηρεί, κατανοεί την αδικία, προσπαθεί να ξεφύγει και όμως μπλέκεται περισσότερο. Ξέρει ότι τα ρούχα του υποδεικνύουν την τάξη του, είναι το στίγμα του. Ωστόσο, αγαπάει τους φίλους του, ας φλερτάρουν με την παρανομία, γιατί είναι φίλοι και μεγάλωσαν μαζί.

Το βιβλίο είναι τρυφερό και σκληρό συνάμα. Οι χαρακτήρες είναι ένας και ένας. Παιδιά ταλαιπωρημένα, κατατρεγμένα, χωρίς γονείς, με αδιάφορους γονείς, παιδιά κακοποιημένα, παιδιά κακομαθημένα που δεν μπορούν να ξεφύγουν από το κοινωνικό καλούπι που τους επιβάλλουν, και η μόνη διέξοδος είναι οι μεταξύ τους μάχες.

Δίνει το βιβλίο απαντήσεις; Δεν ξέρω, ούτε έψαχνα κάτι τέτοιο. Ένα βιβλίο ίσως να μην μπορεί να σώσει τον κόσμο, μπορεί όμως να στάξει μια στάλα ελπίδας μέσα στην ψυχή μας. Όπως και με τον Ponnyboy που λέει στην Cherry από τους socs ότι παρόλο που τους χωρίζουν πολλά, αντικρίζουν και οι δύο το ίδιο ηλιοβασίλεμα.

Η ιστορία είναι δυσάρεστη, όμως ακόμα και στις άσχημες περιγραφές, δεν σοκάρεσαι, μόνο αισθάνεσαι απαλές απαλές σταλαγματιές να χαράζουν το μέσα σου. Κάπως έτσι προκύπτουν η σκέψη και ο προβληματισμός.

Παρόλο που διδάσκεται σε πολλά σχολεία της Αμερικής, κάποια σχολεία και βιβλιοθήκες το είχαν απαγορεύσει για τη θεματολογία του.

Οι πωλήσεις του, ωστόσο, έχουν ξεπεράσει τα 14.000.000 αντίτυπα.

Υπάρχει και η ομώνυμη ταινία του Κόπολα. Αν δεν την έχετε δει, αναζητήστε την. Είναι μια επιτυχημένη μεταφορά με λαμπερούς ηθοποιούς.

Δεν θέλω να αναλύσω το βιβλίο, μιλάει από μόνο του εξάλλου. Το διάβασα στα αγγλικά και το ευχαριστήθηκα. Ό,τι και να πω για το εξώφυλλο με τη ματωμένη τσατσάρα, είναι λίγο...

“I could picture hundreds and hundreds of boys living on the wrong sides of cities, boys with black eyes who jumped at their own shadows. Hundreds of boys who maybe watched sunsets and looked at stars and ached for something better. I could see boys going down under street lights because they were mean and tough and hated the world, and it was too late to tell them that there was still good in it, and they wouldn’t believe you if you did. It was too vast a problem to be a personal thing”.

Θέλω να (ξανα)διαβάσω ένα τέτοιο βιβλίο… Εσείς;

Τα ξαναλέμε

Για το Book-Tour, Κωνσταντίνα Κοράκη.