Moebius

https://en.wikipedia.org/wiki/Arzach

Συνήθη σχόλια για τα κόμικς και τα graphic novels: “Δεν αξίζει να δώσεις τόσα λεφτά για λίγες σελίδες, καλύτερα να αγοράσω ένα παχουλό βιβλίο να το ευχαριστηθώ”, “Μα αυτά είναι υποκουλτούρα”, “Για πιτσιρικάδες”, “Τι μηνύματα μπορεί να περάσουν στα παιδιά” και πάει λέγοντας.

Είναι όντως έτσι; Ευκαιρία να ανοιχτούμε σε έναν άλλο κόσμο και να αναρωτηθούμε: “Άραγε πού θα με πάει απόψε;”

Moebius

(δημιουργός κόμικς)

“Δίνω μορφή στις ιδέες μου, χωρίς ωστόσο να ευθύνομαι για αυτές. Λειτουργώ μόνο ως αγωγός ιδεών. Εισέρχομαι σε μία εκστατική κατάσταση, όπου ένα άλλο άτομο ξυπνάει  μέσα μου.”

“I give form to my ideas, but I am not responsible for them. My only function is conductive. I go into a trance-state in which something other than myself stirs inside me.”

Moebius (Jean Giraud)

Κάπως έτσι ξεκινούσε η έμπνευση για τον σπουδαίο Γάλλο καλλιτέχνη και δημιουργό κόμικς Jean Giraud (1938-2012), γνωστό ως Moebius, ή αλλιώς Gir. Το έργο του αποτέλεσε αντικείμενο θαυμασμού από πολλούς καλλιτέχνες. Συγκεκριμένα, το 1979 ο Federico Fellini σε ένα γράμμα προς τον δημιουργό εκφράζει απεριόριστο θαυμασμό, ιδιαίτερα για την τεχνική που χρησιμοποιεί στη φωτοσκίαση. Αποκαλύπτει ότι έδωσε το όνομα Moebius σε έναν χαρακτήρα στην ταινία του “Casanova”, και εκφράζει την επιθυμία να συνεργαστούν σε μια ταινία επιστημονικής φαντασίας που οραματιζόταν. Στο τέλος, ωστόσο, παραδέχεται ότι οι ικανότητες του Moebius ήταν τόσο ολοκληρωμένες, ώστε δεν θα υπήρχε χώρος για τον ίδιο.

Για να δούμε, λοιπόν, πώς άρχισε η καριέρα αυτού του ανθρώπου και τι επιρροή είχε.

Τα σχέδια συντρόφευαν τον Jean Giraud στη μοναξιά και αποτελούσαν γιατρειά στη μελαγχολία που αντιμετώπιζε από μικρή ηλικία, αφού οι γονείς του ήταν χωρισμένοι και η μητέρα του δούλευε όλη μέρα. Φοίτησε για δύο χρόνια στην École Supérieure des Arts Appliqués Duperré (η μοναδική τεχνική εκπαίδευση που έλαβε), όπου ήρθε σε επαφή με νέους της αστικής τάξης και με το καλλιτεχνικό ρεύμα Nouvelle Vague, που λειτούργησε καταλυτικά για τα πολιτιστικά δρώμενα της Γαλλίας εισάγοντας έναν αέρα απελευθέρωσης. Στη συνέχεια ταξίδεψε στο Μεξικό, όπου παρέμεινε για εννέα μήνες, με τη μητέρα του και τον καινούριο σύζυγό της. Το τοπίο της ερήμου άσκησε καθοριστική επίδραση στα σχέδιά του. Οι απέραντες επίπεδες εκτάσεις, το ατελείωτο γαλάζιο του ουρανού αλλά και το εξαιρετικό φως της ερήμου εντυπωσίασαν τον νεαρό Jean Giraud, όπου μαζί με την έντονη περιέργειά του για το ασυνείδητο και τον κόσμο των ονείρων, αποτέλεσαν το έναυσμα για τη μετέπειτα δουλειά του. Όπως ο ίδιος αναφέρει, είχε έρθει η στιγμή, όπου ο ίδιος Μοebius ήταν το μέσο για να εξερευνήσει το ασυνείδητο.

Από τα πιο γνωστά του έργα είναι το κόμικ “Blueberry”, ένα γουέστερν, στο οποίο το σχέδιό του είναι πιο ρεαλιστικό, εξίσου δυνατό όμως. Ο χαρακτήρας του Blueberry βασίστηκε σχεδιαστικά στον ηθοποιό Jean-Paul Belmondo.

Moebius, Blueberry

Συνεχίζει την πορεία του με το ψευδώνυμο  Moebius, κατάλληλο για το κομμάτι του εαυτού του που πειραματίζεται με τον σουρεαλισμό, το αλλόκοτο, τα όνειρα και το ασυνείδητο. Το 1975 ξεκινάει μαζί με τους Jean-Pierre Dionnet, Philippe Druillet και Bernard Farkas το περιοδικό Métal hurlant (γνωστό ως Heavy Metal), μια καλλιτεχνική ανθολογία με έργα των Alejandro Jodorowsky, Enki Bilal, Caza, Serge Clerc, Alain Voss, Berni Wrightson, Milo Manara, και πολλών άλλων, με επίκεντρο την επιστημονική φαντασία και όχι το χιούμορ, όπως συνηθιζόταν.

(https://www.youtube.com/watch?v=viaDGF5TI6c )

Στο Métal hurlant παρουσιάστηκαν τα κόμικ “The Airtight Garage” και το “Arzach”, ένα επαναστατικό κόμικ δίχως κείμενο, που άφηνε τον αναγνώστη να βγάλει τα συμπεράσματά του, ξεφεύγοντας από τη συνηθισμένη γραμμική εξέλιξη μιας ιστορίας. Παρακολουθούμε την πορεία ενός μοναχικού πολεμιστή που ίπταται πάνω σε ένα πλάσμα, που μοιάζει με πτεροδάκτυλο μέσα σε ένα παράξενο τοπίο

Μια άλλη πολύ σημαντική δουλειά του στο Métal hurlant, το “The Long Tomorrow” ήταν μία από τις πρώτες cyberpunk ιστορίες που επηρέασαν τον William Gibson για τη δημιουργία του “Νευρομάντη”. Σύμφωνα με τον Gibson ο Moebius και γενικότερα το Metal Hurlant άσκησαν σημαντική επίδραση στον John Carpenter για την ταινία του “Απόδραση από τη Νέα Υόρκη” και στον Ridley Scott για το Blade Runner.

Το 1980 μαζί με τον Alejandro Jodorowsky (ηθοποιός, συνθέτης, μίμος, σκηνοθέτης, σεναριογράφος κόμικς, γνωστός για τις σουρεαλιστικές του ταινίες) δημιουργούν το διάσημο κόμικ επιστημονικής φαντασίας “Το Ινκάλ”. Αργότερα το 1988-89 συνεργάστηκε με τη Marvel για το κόμικ “Silver Surfer” σε σενάριο του Stan Lee.

 Moebius, L' Incal

Ο Moebius είχε πλούσια συνεισφορά σε πολλές σημαντικές ταινίες επιστημονικής φαντασίας (και του φανταστικού χώρου), όπως το Alien του Ridley Scott, το Tron της Disney, το Fifth Element του Luc Besson, το Willow και το Star Wars Episode V, με storyboards, κουστούμια και ιδέες.

Στον σύνδεσμο που ακολουθεί goo.gl/ApIjOL, θα βρείτε σχέδιά του για το φιλμ “Dune” (βασισμένο στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Frank Herbert), που σχεδιαζόταν να γυριστεί σε σκηνοθεσία Jodorowsky μαζί με διάσημους καλλιτέχνες (Orson Welles, Salvador Dali, Pink Floyd κ.α.), μια μεγαλόπνοη προσπάθεια, που δεν έφτασε όμως ποτέ στην ολοκλήρωσή της.

Ιδιαίτερη φιλία συνέδεε τον Moebius με τον Hayao Miyazaki (σχεδιαστής manga, σκηνοθέτης ταινιών anime και ιδρυτής του Studio Ghibli), ο οποίος τον θαύμαζε απεριόριστα μαζί με όλη τη κοινότητα των σχεδιαστών manga. Σε μια συνέντευξη υπό μορφή  συζήτησης με τον Miyazaki αναφέρει ότι ως δημιουργός έδινε μεγάλη σημασία όχι μόνο στην τεχνική αλλά και στην αντίληψη. Θέτει ως παράδειγμα την κίνηση ενός δρομέα. Όλοι βλέπουμε τον δρομέα να τρέχει, εάν όμως κάποιος σταματήσει και απομονώσει την κίνηση, την στιγμή που το πόδι βρίσκεται λίγα εκατοστά πάνω από το έδαφος, έχουμε μια ιδιαίτερη αντίληψη ενός γεγονότος...

Προσωπικά, μου αρέσουν πολύ τα χρώματα που χρησιμοποιεί, ειδικά κάποια απαλά σε ροζ-γαλάζιους χρωματισμούς, συνδυασμοί μάλλον ασυνήθιστοι για ενήλικο σχέδιο, αλλά και η αίσθηση του δέους που σου δημιουργεί, όταν ο ήρωας βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα αχανές τοπίο ή ακόμα και με το ίδιο το σύμπαν...

Moebius

Αξίζει να ρίξετε μια ματιά στα σκίτσα του, ακόμα και αν δεν ενδιαφέρεστε ιδιαίτερα για το είδος. Κατά πάσα πιθανότητα θα εκπλαγείτε, ίσως και να ξεφύγετε για λίγο. Πέρα από το έργο του πάντως, ας κρατήσουμε κάτι και από τα λόγια του Moebius: “Ο μόνος τρόπος για να επιτρέψουμε στον αναγνώστη να ταυτιστεί, είναι να παρουσιάσουμε έναν ήρωα που αντιστέκεται, που δεν καταλαβαίνει και δεν θέλει να καταλάβει... που βρίσκεται σε πλήρη άρνηση...”

Moebius- Starwatcher

Αφιέρωμα του ΒΒC στον Moebius goo.gl/FdN1wE

Site: https://www.moebius.fr/

Αφιέρωμα από θαυμαστή του καλλιτέχνη, όταν έμαθε για τον θάνατό του το 2012: goo.gl/gL2sAF

Για το Book Tour, Κωνσταντίνα Κοράκη.

https://konstantinakoraki.wordpress.com/

https://www.goodreads.com/book/show/22377123