Μια κριτική προσέγγιση στην ποιητική συλλογή «Άλφα Βήτα» του Μάρκου Μέσκου από τις εκδόσεις Κίχλη

Κάποτε στη Χώρα

ρώτησαν πολλοί τι απόμεινε από την ποίηση

αν υπάρχουν σήμερα ποιητές.

  Κανείς δεν έδινε απάντηση·

 μια μέρα απρόσμενη

 φάνηκε ένα παιδί δεκάχρονο

 (είπανε κάποιοι πως είναι γέροντας σοφός

 πως άλλαξε την ηλικία του τα ρούχα και την όψη του).

Μίλησε λοιπόν το παιδί:

Οι ποιητές και σήμερα υπάρχουν – τα πουλιά είναι!

Πουλιά του κάμπου και της αετόπετρας

που βλέπουν μακριά πέρα από το ατλάζι και τους κεραυνούς

καταδικασμένα ανάμεσα στη βαρβαρότητα να ζουν

σκλάβοι ακούσιοι με σίδερα στα πόδια

στη μιζέρια το σκότος και την ντροπή με τους λωτούς

της Λήθης εκμαυλισμένοι·

οι ποιητές σήμερα χωρίς ακρόνυχα

χωρίς άλογα και αγαπημένα

βάλτωσαν στη νοσταλγία του Ύψους.

(Αυτά είπε το παιδί μα κανείς δεν το πίστεψε.)

Τι να είναι άραγε χειρότερο; Ο εκμαυλισμός τους καθώς αφήνονται στη λήθη που απλόχερα χαρίζουν οι λωτοί; Μήπως η συμβίωση με τους κάθε λογής βαρβάρους; Ίσως η νοσταλγία εκείνου του απατηλού και άφθαστου πια ύψους; Ή η απιστία των υπόλοιπων, που πια δεν καρτερούν καμιά ποιητική φωνή να λάμψει στα σκοτάδια; Όλα αυτά, το καθένα με το βάρος του. Πιστεύω, ωστόσο,  πως αυτό που πονά περισσότερο είναι το βλέμμα το αετίσιο, καταδικασμένο να βλέπει (δεν μπορεί παρά να βλέπει) πέρα μακριά από τους κεραυνούς και όμως να μην μπορεί να μιλήσει.

Αυτή τη σκέψη κάνω διαβάζοντας τα πρόσφατα ποιητικά του Μάρκου Μέσκου. Και ψάχνοντας πίσω από τις λέξεις ανακαλύπτω τη φωνή του ποιητή. Να θέλει να φωνάξει και να νιώθει πως ίσως αυτός ο λόγος πια δεν ακούγεται. Και όμως να επιμένει με τους στίχους του να φτάσει και τους πιο απόμακρους σκεπτικιστές. Ποιητής του ύψους; Ίσως ένας ποιητής που θέλει να γίνει Ποίημα:

Αφάνταστα δύσκολο ο ποιητής να γίνει Ποίημα

ψαράς να γίνει μαγεύοντας τη θάλασσα υπό

το σεληνόφως την αυγή την ησυχία του καμάτου

με τη μοναδική του βάρκα

σε κάποιο ακρογιάλι του Κόσμου.

Δεν είναι οπωσδήποτε καινούργιος αυτός ο προβληματισμός που θέτει εδώ ο ποιητής. Ωστόσο κάθε φορά που η ποίηση αυτοαναλύεται και οι δημιουργοί ερευνούν τα όρια που φτάνει ο λόγος τους, κάτι σπουδαίο γίνεται, μια που δεν είναι δυνατόν να προχωρήσει η υπόθεση της Ποίησης με τις ψευδαισθήσεις.

Ο Μάρκος Μέσκος τιτλοφορεί τη συλλογή του «Άλφα Βήτα», και μας ανοίγει ένα αλφαβητάρι για να μάθουμε (ή να θυμηθούμε) τον Κόσμο, να γνωρίσουμε τον Ποιητή, να ακούσουμε τον Λόγο και να βαδίσουμε τον Δρόμο. Να νοσταλγήσουμε το Ύψος. Έτσι όπως με τα κεφαλαία γράμματα μάς δείχνει τον τρόπο να συλλαβίσουμε το νόημα των λέξεων, αντιλαμβάνομαι τον ρόλο του ποιητή-διανοητή, γιατί συχνά ο ποιητικός λόγος υποκρύπτει τον δοκιμιακό. Στην περίπτωση του Μέσκου ο ποιητής ως κυρίαρχη περσόνα περιθάλπει τον σκεπτικισμό του δοκιμιογράφου και ενσωματώνει στον στίχο τη θέση/άποψη ενός σαφέστατα πολιτικοποιημένου προσώπου.

εσύ

ξένος εξόριστος στη χώρα πρόσεχε

τον ανώνυμο βυθό της μνήμης

το συχνό ψέμα της αλήθειας

τις στάχτες που τραβούν τη φλόγα σβήνοντάς την.

Κάτω από αυτό το πρίσμα, η πρόσφατη αυτή ποιητική κατάθεση του Μάρκου Μέσκου (ίσως περισσότερο από τις προηγούμενες) συνοψίζει και την Ποιητική του. Το πώς και το γιατί της δημιουργίας, τη μοναξιά του ποιητή, την ελπίδα, έτσι όπως διαγράφεται (αχνή έστω) στη σκέψη ενός παιδιού, τη βύθιση στην παράδοση του τόπου για να αντλήσει από εκεί όχι στεγνά μοτίβα αλλά ζωή αληθινή που τροφοδοτεί κάθε νέο πάτημα εδώ στο σήμερα.

Από την άλλη μεριά τ’ αντίπερα

τραγουδώ το κόκκινο τραγούδι

μην τάχα περάσει τον μαύρο ποταμό

και σ’ ανταμώσει!

Έρχεται εδώ η βίωση της απώλειας, μαζί και η ανάμειξη του κόκκινου με το μαύρο, που δεν ξέρεις να πεις αν φέρνει μέσα του μονάχα τη φωνή του λαϊκού λυράρη της παράδοσης που τραγουδάει το αντίπερα ή και το κόκκινο εκείνο της ελπίδας που αντιπαλεύει όλο το μαύρο του κόσμου. Κι ας γράφει αλλού:

-         Αλλάζει ο καιρός ο κόσμος αλλάζει έλεγε συλ-

λογισμένος μα δεν το πολυπίστευε.

Παρατηρώ τον τρόπο που στιχουργεί ο ποιητής. Συχνά οι στίχοι του κόβονται και συνεχίζουν με τη λογική του συλλαβισμού που ακολουθεί ένα  πεζό, σαν να μας υπαγορεύει και τον τρόπο ανάγνωσης. Δεν μένει παρά να διαβάσουμε κι εμείς την «Άλφα Βήτα» του, μέσα από τη δική του οπτική. Μια ποιητική φωνή που με ειλικρίνεια, θέση και γνώση έρχεται για μια ακόμη φορά να μας κερδίσει με τη γνησιότητά της.

Η έκδοση της Κίχλης, όπως πάντα επιμελημένη με προσοχή αναγνωρίσιμη στον κόσμο των βιβλίων, κοσμείται με σχέδια του ποιητή και στο εξώφυλλο αλλά και στις σελίδες. Σε κόκκινο και μαύρο στο εξώφυλλο, χρώματα που θα συναντήσουμε και στους στίχους του. Χρώματα σημαδιακά, άσπρο, μαύρο, κόκκινο. Άλλοτε του αίματος, άλλοτε της επανάστασης, της ζωής και του θανάτου. Μια ισορροπία εικαστική και ποιητική. Όπως ακριβώς πρέπει να παρουσιάζονται οι ποιητικές προτάσεις. Λιτά, αρμονικά, με άψογη αισθητική.

Για το BOOK TOUR, Διώνη Δημητριάδου.

https://meanoihtavivlia.blogspot.gr