Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΥΓΓΝΩΜΗ, Μιχάλης Σπέγγος

Η Τελευταία Συγγνώμη, Μιχάλης Σπέγγος
Είδος : Iστορικό Μυθιστόρημα
Βαθμολογία : 10/10

Τιμή 16E - 11.20E

Ύστερα από 10 χρόνια, οι Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ πήραν την αξιέπαινη πρωτοβουλία να επανεκδώσουν την"Τελευτάια Συγγνώμη" του Μιχάλη Σπέγγου!
Πρόκειται για ένα από τα πιο πλούσια ιστορικά μυθιστορήματα που διάβασα ποτέ μου!

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στα Γιάννενα, το 1973, δολοφονείται ένας Χιλιανός επίσημος που έχει επισκεφθεί την Ελλάδα  στα πλαίσια σύσφιξης των δεσμών ανάμεσα στη Χούντα των Συναγματαρχών και στο καθεστώς του Αουγκούστο Πινοσέτ.
Το γεγονός κλονίζει το δικτατορικό καθεστώς που αναζητά τον ένοχο σε έναν αριστερό φοιτητή.
Ο δικηγόρος του Νίκος Καζαντζης πασχίζει αν αποδείξει την αθωότητά του.
      Ο ίδιος ο Νίκος θυμάται στα 1938 τον άσβεστο έρωτά του με την Εβραία Ρεβέκκα που κάτω από τις πιέσεις του πατέρα της θα παντρευτεί τελικά τον αριβίστα εξάδελφό της, τον Εβραίο Αζέρ Κοέν.

Την ίδια εποχή (1938) στο Αμβούργο ένας ευαίσθητος Γερμανός φοιτητής, ο Κάρστεν φον Έρεν θα σταθεί μάρτυρας της "Νύχτας Των Κρυστάλλων", βλέποντας φίλους να διαβρώνονται από το ναζιστικό μένος που σαρώνει τα πάντα, ενώ τον παραμονεύει ένας απρόσμενος εχθρός...
        Ταυρόχρονα η καλοσυνάτη οικονόμος, Μαρία Μπρέμερ, παρακολουθεί τον νόθο γιο της να σκαρφαλώνει στην κοινωνική ιεραρχία μέσα από την στρατολόγησή του στα Ες-Ες...
  Όταν μετατεθεί με τη Βέρμαχτ στην Ελλάδα, ο Κάρστεν ,που ζει στην επιταγμένη οικία των Καζατζήδων θα ειδοποιήσει τον Νίκο για το επερχόμενο μπλόκο εναντίον των Εβραίων.
Εκείνος με κίνδυνο της ζωής του θα σώσει την οικογένεια Λ εκτός από δύο μέλη της...
       Ο Αζέρ Κοέν θα γνωρίσει την κόλαση του Άουσβιτς, για να μεταφερθεί ανεξήγητα στο Μπέργκεν- Μπέλσεν.
Εκεί, ο Αζέρ, θα αποδυθεί σε μια "μονομαχία" ζωής και θανάτου με τον Ες-Ες υποδιοικητή του στρατοπέδου, ένα πλάσμα που από μωρό το εξέθρεψε η φτώχεια και το μίσος και τώρα ζητά εκδίκηση.
      Ποιο θα αποδειχθεί το τίμημα του μίσους και πoιο της επιβίωσης;
Ποιος θα αναδειχθεί ο Νικητής σε αυτήν την θανάσιμη παρτίδα, και ποιος ο Μεγάλος Ηττημένος;
Ποιος θα βρει τη δύναμη για την Τελευταία Συγγνώμη;


ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Συγκλονιστικό, πρωτότυπο κι ανατρεπτικό ως το τέλος, το ιστορικό μυθιστόρημα του Μιχάλη Σπέγγου "Η Τελευταία Συγγνώμη" συνθέτει ένα πανόραμα Ιστορίας και δυνατών συναισθημάτων,που θα συναρπάσσει τον αναγνώστη ως το τέλος!

Ένα ιστορικό βιβλίο με χροιά αστυνομική, που ίσως φέρνει αμυδρά τη νουάρ ατμόσφαιρα του Φίλιπ Κερρ κι εξακτινώνεται σε πολλές ιστορικές αναφορές.
          Η "Τελευταία Συγγνώμη" του Μιχάλη Σπέγγου,αποτελεί ένα πολυπλόκαμο θρίλερ, που ξεκινά από μια αστυνομική βάση για να μεταπηδήσει στην πολιτική, να διαπεράσει την ερωτική απελπισίακαι την καθεαυτή φρίκη του πολέμου, καταλήγοντας σε υπαρξιακά και συνειδησιακά θέματα του ίδιου του ατόμου.
            Με γλώσσα λιτή και μια διάθεση διεισδυτική σκιαγραφούνται πλήρως οι χαρακτήρες.
Σε αυτό συμβάλλει η φυσικότητα των διαλόγων που προσδίδει θεατρικότητα κι ένταση στο κείμενο, αποτελώντας θεμελιώδες ατού του βιβλίου!
Δεν υπάρχει συναίσθημα που να μην το δοκιμάζει ο αναγνώστης στις σελίδες του:
Αγωνία, αποτροπιασμό, τρυφερότητα, αγανάκτηση, έκπληξη, έρωτα, παραφορά, έπαρση, θυμό, άφεση, αγαλλίαση.
        Κι όμως! Κανένα τους δεν εκβιάζεται- αλλά προκύπτει μέσα από μια σφιχτοδεμένη, ανθρωποκεντρική πλοκή που συνδέει ευρηματικά πολλά ετερόκλητα στοιχεία με απόσταση γεωγραφική και χρονική.

Παρότι, η Ελλάδα είναι το σημείο τομής, το έργο του Σπέγγου αποκόπτεται από τον ελληνοκεντρικό πυρήνα κι αποκτά παγκoσμιότητα...
Η Τελευταία Συγγνώμη, λοιπόν, έχει όλα τα γνωρίσματα ενός παγκόσμιου ιστορικού best seller.
Αυτό οφείλεται κυρίως στη δύναμη της πλοκής, στο βάθος των χαρακτήρων και στα πολλαπλά επίπεδα των ιστορικών του αναφορών.

Εκκινώντας από ένα έγκλημα επί δικτατορίας, ο Σπέγγος εστιάζει στη Χούντα που επιβλήθηκε το 1967, αναδεικνύοντας τη αγωνία του καθεστώτος, το εμφυλιακό μίσος και τη διαφθορά των χαμηλόβαθμων στελεχών της. Είναι ο ατομικισμός πέρα από οποιοδήποτε πολιτικό πάθος, που τροφοδοτεί τις βάναυσες μεθόδους τους.
        Παράλληλα, αναδεικνύεται μια πλευρά της ηθικής σήψης που βασιλεύει στις δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής.
        
Η συνέχεια μας παρουσιάζει την ξεχασμένη κοινότητα των Ρωμανιωτών- Γιαννιωτών Εβραίων σε αντιδιαστολή με τους πιο ακμάζοντες Σεφαραδίτες της Θεσσαλονίκης.
Ανακαλύπτουμε κάποια ενδιαφέρουσες παραδόσεις τους και βιώνουμε τη συνύπαρξη με το χριστιανικό στοιχείο...
Σε αυτήν την όμορφη αντίφαση στηρίζεται η κεντρική ερωτική ιστορία του μυθιστορήματος -από τις πλέον συγκινησιακές του είδους...
          Παράλληλα, η "Τελευταία Συγγνώμη" μάς μεταφέρει στη γερμανική κοινωνία τέλη του '30 με τους ναζί στην εξουσία και παντοδύναμους: Με επίκεντρο την οικογένεια ενός στρατηγού του Α Παγκοσμίου Πολέμου,συντίθεται το μωσαϊκό μιας κοινωνίας που μεταλλάσσεται, με τα πρόσωπα να ενσαρκώνουν αντικρουόμενες δυνάμεις

Παρακολουθούμε τη μεγάλη ηττημένη των Βερσαλλιών- την παλιά πρωσική αριστοκρατία- να υποχωρεί μπροστά στη νέα εποχή με άτομα του κοινωνικού περιθωρίου να αποκτούν ισχύ και ταυτότητα πίσω από τη μαύρη στολή του Ες-Ες!
         Στην ιχνηλάτηση της γερμανικής κοινωνίας μου έφερε στο νου το -εμβληματικό κατά τον Πρίμο Λέβι- "Μόνος Στο Βερολίνο" του Hans Fallanda-κορυφαία σπουδή στην καθημερινότητα του Γερμανού πολίτη επί Χιτλερ.

Μες στο βιβλίο σημαντική θέση κατέχουν  στιγμιότυπα, όπου ξεδιπλώνεται η θηριωδία του Γ' Ράιχ στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ζωντανεύοντας εξαίσια εφιαλτικές εικόνες, που άρτια είχαν φιλοτεχνήσει παλαιότερα ο Ρέμαρκ (Σκελετός 509),ο Ιάκωβος Καμπανέλλης("Μαουτχάουζεν"), ο Πρίμο Λέβι. Το ενδιαφέρον εδώ είναι οι ψυχολογικές διακυμάνσεις των ηρώων σε αυτό το πλαίσιο.

Το άλλο πρωτότυπο στοιχείο στην "Τελευταία Συγγνώμη" είναι πως η ιστορία μας φέρνει στο προσκήνιο τοσκάνδαλο διαφυγής κι ασυλίας πολλών ναζί εγκληματιών πολέμου, που έζησαν με άλλο όνομα μια πλούσια ζωή στις χώρες της Λατινικής Αμερικής σε καθεστώτα ολοκληρωτικά, όπως στη Βραζιλία ,στην  Αργεντινή κι άλλες.
      Ο γιατρός του Άουσβιτς Γιόζεφ Μέγκελε είναι ένα τέτοιο εφιαλτικό παράδειγμα ατιμωρησίας κι αυτή η ιστορία ξεδιπλώνεται στα "Παιδιά της Φωτιάς" και στα "Παιδιά Απ΄ τη Βραζιλία"...!
        Παράλληλα, στο μυθιστόρημα του Σπέγγου πληροφορούμαστε συγκεκαλυμμένα για πολλές οργανωμένες εκστρατείες της Μοσάντ και 

επιζησάντων όπως ο Σιμόν Βίζενταλ προς ανεύρεση πολλών από τους ναζί εγκληματίες, σαν τον Άντολφ Άιχμαν που η Μοσάντ έφερε το 1962 ενώπιον της Δικαιοσύνης κι έπειτα της αγχόνης (μας το εκθέτει εξαίσια η Χανα Αρεντ στο βιβλίο "Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ")!

    Τούτες οι σχετικά άγνωστες παράμετροι παρουσιάζονται με έναν τρόπο συναρπαστικό και απολύτως μυθιστορηματικό, χαρίζοντας στον αναγνώστη νέα γνώση και μια ιστορία που κόβει την ανάσα με την πολυπρόσωπη δομή της.
     Φέροντας λοιπόν, βαρύ ιστορικό και ψυχικό φορτίο, οι ήρωες του βιβλίου εμπλέκονται σε προσωπικές αναμετρήσεις συνταρακτικές, που επιτείνουν την τραγικότητά τους μοναδικά!
Για παράδειγμα οι εσωτερικές διαδρομές του Ες Ες διοικητή θυμίζουν έντονα την ενδοσκοπική διάθεση και τις δαντικές εικόνες που συναντάμε στις Ευμενίδες του Λίττελ!

Όπως σε κάθε γνήσιο αριστούργημα, πέραν του κεντρικού συγκλονιστικού πυρήνα (ειδικότερα στα πρόσωπα του Κοέν και του Μίχαελ),οι δευτερεύοντες χαρακτήρες στην "Τελευταία Συγγνώμη" φέρουν μεγάλο ειδικό βάρος και κρύβουν εφιαλτικά μυστικά- ψηφίδες ανεκτίμητες σε έναν πλούσιο καμβά,που έρχεται να κορυφωθεί σε 'ένα συγκλονιστικό φινάλε!
       Ανάμεσά τους π.χ. η μητρική φιγούρα της Μαρίας Μπρέμερ, ο Στρατηγός ή η απαραίτητη χιουμοριστική πινελιά στο πρόσωπο της κυρά- Φταλίας, που μας εξασφαλίζει ανάσες τρυφερής καυστικότητας... 

Για όλα αυτά, η Τελευταία Συγνώμη είναι ένα από τα πιο ξεχωριστά βιβλία της δεκαετίας!
Ένα από τα πιο πλήρη και δυνατά μυθιστορήματα, που θα σας μείνει αλησμόνητο! 
Ανακαλύψτε το στη νέα αναθεωρημένη του επανέκδοση!
                                                                               
 

Για το BOOK TOUR, Ελισσάβετ Π. Δέδε.

Μην παραλείψετε να γίνεται μέλος της ομάδας -ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: https://www.facebook.com/groups/683579561752610/?fref=ts- 

που διαχειρίζεται η αρθρογράφος στο facebook και να περιηγηθείτε στο ιστολόγιό της -https://stonasterismotouvivliou.blogspot.gr/- όπου πέρα από λεπτομερείς βιβλιοκριτικές θα βρείτε απολαυστικές συνεντεύξεις από τον χώρο της τέχνης και του πολιτισμού γενικότερα.