Είναι το Νο1 Best Seller στους New York Times, που στην Ελλάδα γνωρίσαμε με τον τίτλο "Η Εφεύρεση Των Φτερών" της Σου Μακ Κιντ από τις Εκδόσεις Λιβάνη!
             Πρόκειται για ένα από τα πιο συγκινητικά, αλλά και τα πλέον καταγγελτικά κοινωνικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει - από εκείνα που συνταράσσουν την ψυχή και διαμορφώνουν συνειδήσεις αφυπνισμένων πολιτών.
Με άξονα μια αταίριαστη φιλία το βιβλίο έρχεται να μας κηρύξει την ισότητα των Ανθρώπων σε κάθε επίπεδο, αναδεικνύοντας τους επίπονους αγώνες για την κατάκτηση της.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Αμερική, αρχές του 19ου αιώνα.
Λίγες δεκαετίες μετά την Αμερικάνικη Ανεξαρτησία του 1776, η αμερικάνικη κοινωνία φέρει ακόμη το στίγμα του πλέον απάνθρωπου θεσμού της Παγκόσμιας Ιστορίας, που είναι η Δουλεία των Μαύρων.
Ο "άνεμος της αλλαγής" άφησε έξω το ...δουλοκτητικό καθεστώς των Νότιων πολιτειών, αλλά και τη θέση της Γυναίκας που παραμένει στο περιθώριο.
Σε αυτό το πλαίσιο ζει η δεκαμελής οικογένεια του δουλοκτήτη δικαστή Γκρίμκε.
        Μέσα στο σπίτι εξελίσσονται δύο παράλληλες πορείες:
Αυτή της μικρότερης κόρης Γκρίμκε, της ντροπαλής κι ευαίσθητης Σάρα, και εκείνη της προσωπικής της σκλάβας, Χέτι, που συνδέονται με μια ιδιότυπη φιλία ζωής.
Στο επόμενα χρόνια 35 χρόνια, η Σάρα και η Χέτι θα αντιμετωπίσουν κατάματα τα "κάγκελα" που όρθωσε γύρω από τα όνειρά τους η κοινωνία, αρνούμενη να αναγνωρίσει Δικαιώματα στους Μαύρους και Ισότητα στη Γυναίκα...
                  Η Χέτι κι η Σάρα- άλλοτε μαζί, άλλοτε σε δρόμους χωριστούς- θα αποδυθούν και οι δυο σε ένανεπίμονο αγώνα για να κατακτήσουν τα προσωπικά τους Φτερά προς την Ελευθερία, σε μια διαδρομή σπαρμένη διαψεύσεις, μοναξιά και πόνο- με απώτερο διακύβευμα να διατηρήσουν την ανθρωπιά τους!

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Η "Εφεύρεση των Φτερών" της Sue Monk Kidd είναι ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα, που ανατέμνει την Καταπίεση του Ανθρώπου στις δύο ειδεχθέστερες εκδοχές της.
Έχουμε, από τη μια, το δράμα των Μαύρων, που διέσχισαν ποταμούς δακρύων και αίματος στην πορεία της απελευθέρωσής τους.
Από την άλλη προβάλλει στην τραγικότητά της η "αιώνια σκλάβα" που είναι η Γυναίκα σε όλα τα μήκη και πλάτη της Οικουμένης... 

Έργο που βαδίζει ευθέως στα χνάρια της εμβληματικής "Καλύβας του Μπαρμπα- Θωμά", κομίζοντας αντίστοιχο ανθρωπιστικό μήνυμα, μέσα από την καταγγελία της Αδικίας.
           Στην "Εφεύρεση Των Φτερών", ωστόσο δε διακρίνουμε τόσο ευκρινές το υπέροχο χριστιανικό μήνυμα, όπως στην "Καλύβα", ούτε αναδεικνύεται τόσο η εγκαρτέρηση κι η αγιοσύνη, που συναντάμε στη γλυκιά φιγούρα του Θωμά ή της μικρής Εύας...
       "Η Εφεύρεση Των Φτερών" κινείται σε μια φόρμα αρκετά ρεαλιστική με πειστικότητα χαρακτήρων και απόλυτη φυσικότητα στις εξελίξεις, χωρίς να εκβιάζει συναισθήματα και ανατροπές.
        Είναι όμως το ίδιο το θέμα τόσο οδυνηρό και επιφυλάσσει αφ' εαυτού τόση ένταση, που το ενδιαφέρον διατηρείται αμείωτο κι οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές.
          Μοιραία μας φέρνει στο νου το "12 Χρόνια Σκλάβος".
Ωστόσο πρόκειται για έργο με πυρήνα σαφώς γυναικοκεντρικό.

   Η συγγραφέας αφήνει την πλοκή να ξετυλιχθεί από τους εναλλασσόμενους μονολόγους δύο γυναικών πολύ διαφορετικών μεταξύ τους.
Εσωτερικές σκέψεις, περιγραφές, αλλά και ζωηρή εικονοπλασία, πλέκουν βήμα- βήμα μια ιστορία αυτογνωσίας και κοινωνικού αγώνα.

Τα δύο κεντρικά πρόσωπα είναι η λευκή Σάρα Γκρίμκε και η μαύρη σκλάβα της, Χέτι με το προσωνύμι "Σκοτούρα", στην πιο αποφασιστική 30ετια της ζωής τους.
    Κάθεμιά τους, μέσα από τα προσωπικά της δεσμά ,αντιπροσωπεύει και έναν από τους δύο βασικούς πυλώνες του βιβλίου, με κοινό παρανομαστή τη συγκινητική φιλία τους.

Στο πρόσωπο της Χέτι, γνωρίζουμε μια τυπική οικογένεια σκλάβων και παρατηρούμε την επιρροή της μητρικής φιγούρας στη μικρή κόρη της.

      Μια σχέση που περνά όλες τις ψυχολογικές διακυμάνσεις,μια ενηλικίωση πρόωρη κάτω από την ακυρωτική σκιά του "λευκού" μαστιγίου και μια καθημερινότητα δυσβάσταχτη.
       Μέσα από τις δυο πολύπαθες γυναίκες- μάνα &κόρη- διαγράφονται κατατοπιστικά όλα τα πάθη των νέγρων και η θλιβερή ζωή τους κάτω από τον ζυγό των Λευκών.
Υπάρχουν στιγμιότυπα πραγματικά σκληρά, υπάρχουν βασανισμοί, που μεταδίδουν όλη την οδύνη και θα πλημμυρίσουν την ψυχή του αναγνώστη οργή και αποτροπιασμό για την απανθρωπιά μιας κοινωνίας έρμαιου των φυλετικών διακρίσεων.
Η αγωνία όλων μας κλιμακώνεται όσο παρακολουθούμε τη μικρή εξέγερση των Δούλων, όπως την υποκίνησε μια φιγούρα - θρύλος για όλους τους σκλάβους, ο μυστηριώδης απελεύθερος ήρωάς τους...
Παράλληλα,ο αναγνώστης αγωνιά για την τύχη της Σκλάβας Χέτι, που θα κριθεί στην τελευταία σελίδα...

Το άλλο κεντρικό πρόσωπο θα είναι η Αμερικάνα Σάρα Γκρίμκε, η εύθραυστη κόρη της οικογένειας, μια ιδιοφυής και αφυπνισμένη κοπελίτσα, που σύντομα θα αντιμετωπίσει τη ματαίωση της ύπαρξής της μέσα από την υποβάθμιση του φύλου της...
Ματαίωση πνευματική, ηθική, προσωπική συνθέτουν μια ζωή "ελεύθερη" μόνο στα χαρτιά.
         Το αξιοσημείωτο, είναι πως η Σάρα Γκρίμκε αποτελεί υπαρκτό πρόσωπο,(όπως αναλυτικά επεξηγεί στο Επίμετρο η συγγραφέας)- και χρόνια πάλεψε ενάντια στη φίμωση των ονείρων και της φωνής της. 
       Εκείνη κι η νεαρότερη αδελφή της, Αντζελίνα Γκρίμκε, όργωσαν τις Νότιες Πολιτείες κηρύττοντας την Ισότητα και την Απελευθέρωση των Νέγρων-τόλμημα πρωτοποριακό για γυναίκες της εποχής τους!
Η Kidd παρουσιάζει αυτήν την ξεχωριστή προσωπικότητα εμπλουτίζοντάς τη με στοιχεία μυθιστορηματικής βιογραφίας, που προσδίδουν αμεσότητα και συγκινησιακή φόρτιση στο βιβλίο...
       Πολύ ξεκάθαρα λοιπόν, υπογραμμίζεται η ψαλιδισμένη ζωή της γυναίκας κι η υποταγή της στην αντρική βούληση κ τη φαλλοκρατική νομοθεσία, προβάλλει τόσο ασφυκτική, όπως το διαγράφει η ποιήτρια Κική Δημουλά στο "Σημείο Αναγνωρίσεως":

Άγαλμα γυναίκας με δεμένα χέρια
Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,
εγώ σε πρσφωνώ γυναίκα κατευθείαν.
[...]:Δεμένα είναι πισθάγκωνα τα χέρια σου
μ’ ένα σκοινί μαρμάρινο[...]
Έτσι σε παραγγείλανε στο γλύπτη:
αιχμάλωτη.
Δεν μπορείς
ούτε μια βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου,
ούτε μια ελαφριά μαργαρίτα.[...]
Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,
εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως.
Όχι γιατί γυναίκα σε παρέδωσε
στο μάρμαρο ο γλύπτης
κι υπόσχονται οι γοφοί σου [...]
Για τα δεμένα χέρια σου, πού έχεις
όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω,
σε λέω γυναίκα.
Σε λέω γυναίκα
γιατ’ είσ’ αιχμάλωτη.

Ένα... "πορτρέτο" της Γκρίμκε θα μπορούσε να περιγράφει η Δημουλά στη σπαρακτική κραυγή που διατρανώνει για την άδικη μοίρα της γυναίκας- με αφορμή το "γλυπτό της Βορείου Ηπείρου".
              Η τομή δύο τόσο ετερόκλητων έργων σε αυτό το γυναικείο πεπρωμένο καταδεικνύει- κι αυτή- πως οι διακρίσεις εις βάρος της Γυναίκας είναι μια παγκόσμια κηλίδα αισχύνης σε έναν κόσμο που θέλει να θεωρείται εξελιγμένος. 


Πόσα άραγε άλλαξαν από την εποχή της Σάρας Γκρίμκε, αλήθεια;
2 αιώνες μετά και Γυναίκες σύρονται ακόμη σε γάμους από τα 9 τους χρόνια, γυναίκες ακρωτηριάζονται σεκλειτοριδεκτομές, "φασκιώνονται" με μπούργκες ή λιθοβολούνται, αν ερωτευτούν...
2 αιώνες μετά, και γυναίκες υποαμοίβονται σε εργασιακούς χρόνους ή καλούνται να... "δώσουν εξηγήσεις", αν πέσουν θύματα κακοποίησης και θελήσουν να καταγγείλουν...
          
Κι αν η Δουλεία ως θεσμός έχει εκλείψει, δεν έχει εξαλειφθεί η εκμετάλλευση ανθρώπων με προσχήματα εθνικιστικά και πολιτικά, αλλά απώτερο σκοπό την πλεονεξία και μαι κανιβαλική κερδοσκοπία.
        Διασχίσαμε αγώνες ανεξαρτησίας,βιώσαμε τον όλεθρο του ναζισμού, περάσαμε την μπόρα του Απαρτχάιντ, θαυμάσαμε έναν Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, αποχαιρετήσαμε με οδύνη έναν Νέλσον Μαντέλα- κι όμως!- ο ρατσισμός έχει δέσει με γερά πλοκάμια τη συνείδηση των εθνών...

Όσο, λοιπόν, η Γυναίκα θα καταπατείται, 
όσο η μισαλλοδοξία θα δηλητηριάζει τη συνύπαρξη των ανθρώπων, 
όσο θα υπάρχουν αδικημένοι για να πλουτίζουν λίγοι, 
βιβλία σαν την "Εφεύρεση των Φτερών" θα προσφέρουν πολλά περισσότερα από ιστορική μνήμη: 

Θα...πλέκουν τα "Φτερά" για να πετάει η Ψυχή κι η Σκέψη μας στο Φως της Ανθρωπιάς, που διεκδίκησαν κάποτε για λογαριασμό των Αδικημένων -Γυναικών και Νέγρων -οι αδελφές Γκρίμκε!!!

Να συγχαρώ γι' αλλή μια φορά την Τίνα Σακελλαροπούλου για την εξαίσια δουλειά στη μετάφραση.

Οπωσδήποτε ανακαλύψτε αυτό το αριστούργημα -επίκαιρο όσο ποτέ!

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

Η Σου Μανκ Κιντ είναι η συγγραφέας των πολύ πετυχημένων απομνημονευμάτων The Dance of the Dissident Daughter και When the Heart Waits (Ο χορός της διαφωνούσης κόρης και Όταν η καρδιά περιμένει). Έχει κερδίσει το Βραβείο Ποιητών και Συγγραφέων με το πρώτο κομμάτι της ιστορίας που διαδραματίζεται στο μυθιστόρημα Η κρυφή ζωή των μελισσών, καθώς και το Βραβείο Κάθριν Αν Πόρτερ και μια υποτροφία Μπρεντ Λόουφ. Τα διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε αρκετά λογοτεχνικά περιοδικά, και δύο από τα κείμενά της -συμπεριλαμβανομένου ενός αποσπάσματος από την Κρυφή ζωή των μελισσών- δημοσιεύτηκαν στη συλλογή Best American Shorts Stories. Ζει στο Τσάρλεστον της Νότιας Καρολίνας. Η κρυφή ζωή των μελισσών είναι το πρώτο της μυθιστόρημα, το οποίο μάλιστα γνωρίζει μεγάλη επιτυχία στην Αμερική.

Εργογραφία (2014) Η εφεύρεση των φτερών, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2006) Η καρέκλα της γοργόνας, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2003) Η κρυφή ζωή των μελισσών, Ελληνικά Γράμματα

 

Για το BOOK TOUR, Ελισσάβετ Π. Δέδε.

που διαχειρίζεται η αρθρογράφος στο facebook και να περιηγηθείτε στο ιστολόγιό της -https://stonasterismotouvivliou.blogspot.gr/- όπου πέρα από λεπτομερείς βιβλιοκριτικές θα βρείτε απολαυστικές συνεντεύξεις από τον χώρο της τέχνης και του πολιτισμού γενικότερα.