Γνωρίστε την Ειρήνη Χιώτη

Η Ειρήνη Χιώτη κουβεντιάζει στο BOOK TOUR με τον Θεοφάνη Θεοφάνους.

Σύντομο βιογραφικό

Η Ειρήνη Χιώτη γεννήθηκε το 1970 και μεγάλωσε στο Αγρίνιο Αιτ/νιας. Σπούδασε στο τμήμα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης στη διαχείριση κρίσεων από το Γεωλογικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει δημοσιεύσει τα πρώτα της παραμύθια στον έντυπο και ηλεκτρονικό εγχώριο τύπο, καθώς και στίχους και διηγήματα. Αγαπά τα ταξίδια, τη λογοτεχνία και τη δημιουργική μεταποίηση αντικειμένων στον ελεύθερο χρόνο της.

Ενότητα 1^η: Εκ των έσω

Ποια παιδική σας ανάμνηση παραμένει ανεξίτηλη;

Πολλές είναι οι αναμνήσεις που μας στοιχειώνουν σα φαντάσματα από το παρελθόν, κυρίως οι άσχημες, τις οποίες ωστόσο προσπαθώ να αφήνω πίσω. Οι πιο έντονες είναι αυτές από τις διάφορες εμποροπανήγυρεις με αφορμή κάθε φορά τον εορτασμό κάποιου Αγίου, σε πολλές τοποθεσίες κοντά στο χωριό που μεγάλωνα, με τους πάγκους με τις διάφορες λιχουδιές όπως το μαλλί της γριάς και τα παιχνίδια των λούνα-πάρκς που στήνονταν εκεί γύρω. Η όλη ατμόσφαιρα γεννούσε ένα παραμυθένιο σκηνικό μέσα στο παιδικό μου μυαλό, δημιουργώντας πολύχρωμους κόσμους. Ακόμα οι πολλές καλοκαιρινές εξορμήσεις σε παραθαλάσσια ή ορεινά χωριά της Αιτωλοακαρνανίας, όλα μαζί έστηναν ένα τοπίο, μάλλον χαρακτηριστικό της Ελληνικής επαρχίας της δεκαετίας του ’80, που αργότερα θα έβρισκε την έκφρασή του σε κάποια από τα διηγήματά μου.

Και ως ενήλικη; Τι είναι αυτό που συχνά πυκνά ανασύρετε στη μνήμη σας και αποτελεί πάντα ένα καλό εφαλτήριο για το μέλλον;

Σίγουρα όλες τις προηγούμενες εμπειρίες της ζωής. Έχω μια ανησυχία βέβαια, με όλα αυτά που βιώνουμε και συμβαίνουν γύρω μας τα τελευταία χρόνια και στη χώρα αλλά και Διεθνώς, κατά πόσο  μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον. Καλύτερα βέβαια να κρατάμε τα όποια καλά πράγματα από το παρελθόν και να κοιτάμε μπροστά και όχι πίσω, πράγμα που συχνά βέβαια χρειάζεται και αρκετή προσπάθεια για να το πετύχει κανείς δεδομένων των συνθηκών. Και να προσπαθούμε να βάζουμε νέους στόχους και προοπτικές για τη ζωή.

Εκλάμψεις, αναλαμπές; Συνήθως με ποιον τις μοιράζεστε;

Με τους φίλους και  με τα τετράδια και τα στυλό μου συνήθως.

Ο άνθρωπος, ανέκαθεν, ως οντότητα ζει ανάμεσα σε πειρασμούς. Ασπίδες έχουμε;

Εξαρτάται τι εννοούμε πειρασμούς. Στο πειρασμό ενός ωραίου γλυκού, δύσκολα κρατάω αντίσταση. Τώρα αν μιλάμε για πιο σοβαρά πράγματα, θεωρώ πως ο κάθε άνθρωπος διαμορφώνει μεγαλώνοντας τη δική του προσωπική ηθική, η οποία του επιτρέπει να ενδίδει ή όχι σε αυτό που η κοινωνία εν γένη ορίζει ως ανήθικο. Οπωσδήποτε ένα υγιές κοινωνικό σύνολο, οφείλει να βάζει όρια στο τι θεωρείται καλό και κακό σε λογικά πάντα πλαίσια. Στην εποχή μου για παράδειγμα, όταν ήμουν στην εφηβεία, θεωρούνταν ανήθικο να φοράει μια γυναίκα παντελόνι ή το να φοράει κι ένα κραγιόν ακόμα. Υπό αυτό το πρίσμα, αντιλαμβάνεστε πως τα όρια του τι θεωρούμε πειρασμό, στενεύουν πάρα πολύ. Σε ορισμένες τριτοκοσμικές χώρες, παρόμοιες αντιλήψεις ισχύουν ακόμα και σήμερα. Εύχομαι κι ελπίζω, κάποτε η ανθρωπότητα να βρει ένα δρόμο περισσότερο φωτεινό και με λιγότερο σκοταδιστικές αντιλήψεις ως προς το τι είναι ανήθικο και τι όχι. Οι σκεπτόμενοι άνθρωποι, σε όλες τις εποχές, οφείλουν να εργάζονται προς αυτή τη κατεύθυνση. Υπάρχει ένα βιβλίο που περιγράφει παρόμοιες καταστάσεις, το ‘Καλοί άνθρωποι σε σκοτεινούς καιρούς, του Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, που περιγράφει τη προσπάθεια δύο μελών της Βασιλικής Ισπανικής Ακαδημίας, να ταξιδέψουν μέχρι το Παρίσι ώστε να αποκτήσουν τους 28 τόμους της Εγκυκλοπαίδειας των Ντ’ Αλμπέρ και Ντιντερό, πράξη καθόλα επαναστατική για την εποχή της.

Τι σας προσγειώνει απότομα;

Οι ειδήσεις φυσικά! Πραγματικά τελευταία σκέφτομαι πως δεν περνάει μέρα που να μην ακούσεις η να μη  δεις κάτι δυσάρεστο στη τηλεόραση ή το διαδίκτυο. Ήρθε και η πανδημία και ο πόλεμος και μας αποτελείωσε θαρρώ... ευχής έργο η τέχνη και η δημιουργία να λειτουργούν κάπως παρηγορητικά μέσα σε όλο αυτό το σκοτάδι που απλώνεται γύρω μας...

Δώστε μου ένα λόγο για ν’ αγαπήσει κανείς τη μέρα.

Να σηκώνεται το πρωί και να μη φοβάται για το αύριο, πράγμα που πολλοί συμπολίτες μας το στερούνται θαρρώ τα τελευταία χρόνια. Ένας καλός λόγος βέβαια για να συνεχίσει να αντέχει κάνεις, είναι η δημιουργία. Η αίσθηση που σου δίνει, σ’ εμένα τουλάχιστον πως θ’ αφήσεις πίσω σου κάτι που θα έχει κάποια αξία στο πέρασμα του χρόνου. Η τέχνη έχει τη δύναμη να νικάει το φθαρτό και να εκτείνεται πέρα από τα όρια της βιολογικής μας ύπαρξης!

Σε ποια εποχή συναντάμε την αληθινή Ειρήνη, όπου συμμετέχουν σε αυτό που ζει όλα τα μέρη του σώματος (σώμα, μυαλό, ψυχή); 

Νομίζω πάντα σε ό,τι έκανα προσπαθούσα να δώσω τον καλύτερο εαυτό μου και να κάνω κάθε δυνατή προσπάθεια. Υπήρξαν βέβαια και εποχές που πολλά πράγματα ήταν μπλοκάρισμα μέσα μου και δεν έγραφα απολύτως τίποτα. Και σίγουρα υπάρχουν και περίοδοι που δεν έχεις έμπνευση η όρεξη να σκύψεις πάνω σε μια κόλλα χαρτί. Ελπίζω στο μέλλον να έχω πολλές αφορμές να γράψω κι άλλα πράγματα, εξάλλου και στα συρτάρια μου βρίσκονται ουκ ολίγες ιδέες που τις έχω ξεκινήσει και προσπαθούν να βρουν το χρόνο τους ώστε να ολοκληρωθούν.

Ποια είναι η ραχοκοκαλιά της ζωής;

Μα η αγάπη νομίζω. Τυχερός οποίος τη βρήκε η έτσι θεωρεί! Σε όλες της τις μορφές από τη Μητρική αρχικά, τη φιλική, τη συντροφική αργότερα. Και σίγουρα η ηθική ικανοποίηση που παίρνουμε από τη δημιουργική έκφραση και  την επίτευξη των στόχων μας. Και καλύτερες οικονομικές συνθήκες ζωής, θα βοηθούσαν θαρρώ, έτσι όπως βλέπουμε να έχει διαμορφωθεί στη χώρα αλλά και γενικότερα μια κατάσταση ανασφάλειας εργασιακής και όχι μόνο και μάλιστα εδώ και αρκετά χρόνια.

Ενότητα 2^η: H τέχνη της γραφής

Από τα είδη του λόγου, ποιο σας συγκινεί/συναρπάζει περισσότερο;

Όλα μου αρέσουν. Το καθένα αποτελεί ένα ξεχωριστό τρόπο έκφρασης. Ως συγγραφέας παραμυθιών, νομίζω πως έχω μια αδυναμία παραπάνω στα παραμύθια και στη παιδική λογοτεχνία. Αποτελούν ένα σύμπαν μαγικό, μέσα στο οποίο μπορείς να κάνεις τα πάντα, να πετάξεις μ’ ένα χαλί, να συνομιλήσεις με τα ζώα (η αυτά μεταξύ τους), να πραγματοποιείς σου ρεαλιστικές πράξεις, όπως το να σώζεις πριγκίπισσες χαμένες και φυλακισμένες σε τρομακτικά κάστρα. Γενικά το παραμύθι χαρίζει  στο συγγραφέα, μια ελευθερία να καταστήσει σχεδόν υπαρκτό ό,τι μπορεί να σκεφτεί κανείς κι αυτό οπωσδήποτε είναι συναρπαστικό. Επιπλέον, είναι ένας κόσμος, που δεν είναι πάντα αγγελικά πλασμένος..  παιδάκια περιπλανώνται στα δάση, συχνά μόνα και τρομαγμένα, όπως ο Χάνσεν και η Γκρέτελ, η Χιονάτη, ο Κοντορεβιθούλης, η Κοκκινοσκουφίτσα και πολλά άλλα. Υπάρχουν κακά και μοχθηρά πλάσματα, όπως δράκοι, λύκοι και κακές μάγισσες, που συχνά παίζουν καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας κι όλο αυτό, αποτελεί μια απήχηση του πραγματικού κόσμου, όπου δυστυχώς δεν είναι όλα ρόδινα. Το ενδιαφέρον για ένα συγγραφέα, είναι αυτή η αιώνια αντιπαλότητα του καλού με το κακό, όπου ευχής έργο είναι να νικάει τελικά το καλό με το γνωστή φράση: ‘κι έζησαν αυτοί καλά..'...

Υπάρχει λογοτεχνικός ήρωας του οποίου το γραφτό της μοίρας θα αλλάζατε;

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ερώτηση. Πολλών νομίζω. Ίσως μεγάλωνα κάποτε επιτέλους τον Πήτερ Παν η ίσως να μην έδινα αυτό το τέλος στην ιστορία της Σκάρλετ και του Ρεντ. Και πολλών άλλων. Ίσως να γλίτωνα την Άννα Καρένινα από τις ράγες του τραίνου. Αλλά ίσως τότε, αν άλλαζε η πλοκή κάποιων έργων, να έχαναν και το ενδιαφέρον τους, οπότε ας τα αφήσουμε έτσι όπως σοφά αποφάσισαν οι δημιουργοί τους για τους ήρωές τους.

Η γραφή απαιτεί πειθαρχία ή λειτουργεί αυτόματα;           

Και τα δύο νομίζω. Σίγουρα τα πρώτα ερεθίσματα είναι αυθόρμητα, μια εικόνα ή μια σκέψη η ένα όνειρο που μπορεί να δει κανείς και να του δώσει μια ιδέα να γράψει κάτι. Πολλά από τα έργα μου τα είδα κάποια στιγμή στον ύπνο μου σαν όνειρα και ύστερα πέρασαν στο χαρτί. Ο Θεριστής και η Βασιλοπούλα για παράδειγμα, το πρώτο μου παραμύθι. Έβλεπα στον ύπνο μου ένα παλικάρι με μαύρο παντελόνι, άσπρο πουκάμισο και στη μέση του είχε δεμένο ένα φαρδύ κόκκινο ζωνάρι και μαύρες μπότες. Στεκόταν σ’ ένα δέντρο δίπλα σ’ ένα ποτάμι. Μέσα στον παραπόταμο, περνούσε μια κοπέλα μισή άνθρωπος, μισή ξωτικό κάπως και τα μαλλιά της μπλέκονταν με το νερό του ποταμού. Το όνειρο ήρθε δύο και τρεις φορές στον ύπνο μου λες και μου ζητούσε να το βγάλω στο χαρτί, επίμονα μάλιστα. Μόλις έγραψα το παραμύθι, το όνειρο σταμάτησε. Πρόσφατα βλέποντας ένα σήριαλ με παραδοσιακές φορεσιές, διαπίστωσα πως το ντύσιμο του παλικαριού, του θεριστή δηλαδή, έμοιαζε πολύ με τις παραδοσιακές ενδυμασίες  του Πόντου. Ποιος ξέρει, ίσως με κάποιο τρόπο η ιστορία, να έχει συμβεί σε κάποια παλιότερη εποχή. Από ‘κει και πέρα, σίγουρα χρειάζεται  πειθαρχία, οργάνωση και αρκετός χρόνος για να βάλεις το δημιουργικό χάος που υπάρχει μέσα στο μυαλό σου σε τάξη και οπωσδήποτε και η μελέτη διαφόρων τεχνικών και η τριβή με ασκήσεις, σεμινάρια κ.λ.π., βοηθάνε να ανακαλύψεις τρόπους να βελτιώσεις τον τρόπο γραφής σου και να ελαχιστοποιήσεις τις αδυναμίες σου, να μάθεις ποιους κανόνες γραφής υπηρετεί κάθε είδος, τα Χαϊκού για παράδειγμα...

Επιλέγετε ένα καλοξυσμένο μολύβι ή μια καινούργια γραμματοσειρά ενός πολυμέσου, για να ζυμώσετε το χρόνο, τον τόπο, τους ήρωες ως πρώτη επαφή με τη σελίδα;

Τα πάντα αρχικά, ό,τι βρεθεί μπροστά μου, το κινητό μου για παράδειγμα αν βρίσκομαι μέσα σε λεωφορείο και μου έρθει καμιά καλή ιδέα. Από ‘κει και πέρα, σίγουρα το  word και ο υπολογιστής είναι σωτηρία για να επεξεργάζεσαι με όμορφες γραμματοσειρές και να αποθηκεύεις ό,τι γράφεις, προσφέρει μια ευκολία. Είτε με στυλό διάρκειας, είτε με λαπ-τοπ πάντως, η χαρά της δημιουργίας είναι η ίδια.

Ας π(ι)ούμε μαζί έναν αγαπημένο σας στίχο/φράση/απόσπασμα από την εγχώρια ή παγκόσμια λογοτεχνία.

Ποιον να πρώτο αναφέρω.... εκατοντάδες οι φράσεις που από τότε που πρωτοκράτησα βιβλίο στα χέρια μου, όλο υπογραμμίζω και κάπου σημειώνω. Νομίζω η φράση από τον αγαπημένο Μικρό Πρίγκιπα: ‘Μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά, την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια’, είναι από τις πιο ουσιαστικές που έχουν ειπωθεί  ποτέ σε βιβλίο. Αλλά και πολλές άλλες φυσικά. Ένας αγαπημένος μου στίχος από τον Νίκο Καββαδία λέει: Της Σαλονίκης μονάχα της πρέπει το καράβι. Να μην τολμήσεις να τη δεις, ποτέ απ’ τη στεριά... υποδηλώνοντας τον άνθρωπο που πάντα θα αισθάνεται λίγο εγκλωβισμένος μέσα στη πεζότητα της υλικής ύπαρξης και της καθημερινής ρουτίνας και θα ζητάει να ξεφεύγει στα πλατιά πελάγη της φαντασίας.

Ενότητα 3^η: Μια φράση ασυμπλήρωτη

(Ένα μικρό λογοπαίγνιο με αφορμή τον τίτλο βιβλίου «Να ζεις, να αγαπάς και να μαθαίνεις» του  Δρ. Φελίτσε Λεονάρντο Μπουσκάλια)

Να ζεις, να αγαπάς, να μαθαίνεις και να ελπίζεις πως… κάτι θα πάει προς το καλύτερο και δε  θα βιώσουμε ένα γ’ παγκόσμιο πόλεμο ή έναν πυρηνικό όλεθρο.

Υ.Γ.: Οι ταινίες κρύβουν μέσα στη συντομία τους μεγαλειώδεις πανανθρώπινες αξίες. Υπάρχει κάποια την οποία, από πλευράς σεναρίου, μας παροτρύνετε να δούμε;

Σίγουρα την ταινία "Ρίτα Χέηγουορθ, - τελευταία έξοδος". Ύμνος στην ελπίδα και τη πεποίθηση πως οφείλουμε να τη κρατάμε ζωντανή στη συνείδηση των ανθρώπων ακόμα κι όταν οι πάσης μορφής εξουσίες είναι καταλυτικά εναντίον τους. Κατά μία έννοια είναι κι αυτό δουλειά των συγγραφέων και των δημιουργών. Σας ευχαριστώ πολύ για το βήμα που μου δώσατε...

Έκθεση εικόνων

Στο "Εργαστήριο Συγγραφής - Εκδόσεις Αλάτι" θα τη βρείτε στη συλλογική έκδοση

 "Μ' ένα στυλό διαρκείας".

Απ' το οπισθόφυλλο της έκδοσης

Ένας μαγικός κόσμος για μας που αγαπάμε το γράψιμο η γραφική ύλη. Τετράδια, μολύβια, γόμες, ξύστρες, στυλό... Απ' αυτή την αγάπη εμπνευσμένο το θέμα του δεύτερου βιβλίου του εργαστηρίου μας.

«Μ' ένα στυλό διαρκείας»: πόσες λέξεις μπορούν να γραφτούν; Πόσα όνειρα ν' αποτυπωθούν στο χαρτί; Πεζά ή ποιήματα; Μυθοπλασία ή απλές σκέψεις; Πολυσέλιδα βιβλία ή ιστορίες λίγων γραμμών;

Στο α' μέρος θα βρείτε τα κείμενα που εμπνεύστηκαν απ' το θέμα όσες/όσοι παρακολούθησαν τον δεύτερο και τρίτο κύκλο συγγραφής.

Στο β' μέρος κάποιες απ' τις εργασίες που προέκυψαν στο τρίμηνο πρόγραμμά μας.

Μ' ένα στυλό διαρκείας βάζουμε πλώρη για τ' όνειρο!

www.ekdoseisalati.com/p/me-ena-stylo-diarkeias/