Γνωρίστε την Χαρά Ανδρεΐδου

H Χαρά Ανδρεΐδου κουβεντιάζει στο ΒΟΟΚ TOUR με τον Θεοφάνη Θεοφάνους.

Σύντομο βιογραφικό

Η Χαρά Ανδρεΐδου γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Έχει σπουδάσει, σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, Παιδαγωγικές Επιστήμες, Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης, καθώς και Μουσειολογία. Έχει διδακτορικό στην Κλασική Αρχαιολογία και μεταπτυχιακό στην Ανοικτή Εκπαίδευση. Εργάστηκε κατά διαστήματα σε όλους αυτούς τους τομείς , όπως και σε πολλούς άλλους, για να την κερδίσει στο τέλος η Εκπαίδευση. Η περιπέτειά της στη θάλασσα της γραφής ξεκίνησε πριν από μερικά  χρόνια.  Το 2011 κυκλοφόρησε το πρώτο της βιβλίο «Η αγάπη είναι πόλεμος» και το 2013 τα «Ημερολόγια διαδρομών», και τα δυο από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Το «Στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα», από τις εκδόσεις Λιβάνη, είναι το τρίτο βιβλίο της που κυκλοφορεί. Όπως λέει η ίδια: «Δε ζωγραφίζω, δε χορεύω, δεν ξέρω να παίζω μουσική, ο δικός μου τρόπος για να εκφράζομαι είναι με τις λέξεις…»

Εργογραφία

Ενότητα 1^η: Εκ των έσω

Ποια παιδική σας ανάμνηση παραμένει ανεξίτηλη;

Είναι πάρα πολλές… Έχω πολύ έντονες αναμνήσεις ήδη από τα πρώτα μου χρόνια, όχι μόνο από γεγονότα αλλά και από σκέψεις, από αισθήσεις, από συναισθήματα. Μνήμες από τον εαυτό μου. Πιστεύω ότι η μνήμη είναι ο συνδετικός ιστός της ζωής μας, αυτή η ποιότητα που μας συγκροτεί -  και μας συγκρατεί - ως σκεπτόμενα και συναισθανόμενα όντα. Ας διαλέξω μία, ή δύο, που έχουν σχέση με τη μετέπειτα συγγραφική μου πορεία. Θυμάμαι τον πατέρα μου να μου μαθαίνει να γράφω πολύ πριν πάω στο σχολείο, και αργότερα, όταν ήμουν περίπου τεσσάρων ετών, εγώ να του διαβάζω εφημερίδα κι εκείνος να ακούει και να διορθώνει. Θυμάμαι επίσης, τις πρώτες μέρες στη Δευτέρα Δημοτικού, την καινούργια δασκάλα μου, την κυρία Ελένη, να ανοίγει τα χέρια της και να μου λέει: «Έλα να σε φιλήσω», επειδή την είχε ενθουσιάσει η έκθεση που είχα γράψει για το φθινόπωρο. Στην αρχή νόμιζα ότι με περιέπαιζε, μετά δειλά-δειλά προχώρησα και πήγα στην αγκαλιά της. Στο διάλειμμα με πήρε στο γραφείο των δασκάλων και μ’ έβαλε να διαβάσω την έκθεσή μου σε όλους. Κόντευα να σκάσω από χαρά κι από περηφάνια. Ήταν η πρώτη φορά που κατάλαβα αυτό το ιδιαίτερο δέσιμο που έχω με τον λόγο, τη μεγάλη αγάπη και τη μεγάλη ευκολία που έχω με τις λέξεις. Μια αγάπη που με συντροφεύει σ’ όλη μου τη ζωή και μου προσφέρει τις πιο γοητευτικές και δημιουργικές στιγμές. Και είχα την απέραντη τύχη, στην παρουσίαση του πρώτου μου βιβλίου, να παρευρίσκεται μια δασκάλα μου, όχι η κυρία Ελένη αλλά η κυρία Παναγιώτα, από την Έκτη Δημοτικού. Τέτοιες στιγμές δύσκολα περιγράφονται με λόγια, ακόμα κι από μια συγγραφέα.

Και ως ενήλικη; Τι είναι αυτό που συχνά πυκνά ανασύρετε στη μνήμη σας και αποτελεί πάντα ένα καλό εφαλτήριο για το μέλλον;

Την ορμή των νεανικών μου χρόνων. Την πίστη μου σε ένα μέλλον που θα με δικαιώσει, σ’ έναν κόσμο που θα με καταλάβει και θα με χωρέσει. Ακόμα παλεύω γι’ αυτό το μέλλον, παρ’ όλο που ένα κομμάτι του είναι σίγουρα πια παρελθόν. Υπάρχει όμως ακόμα δρόμος μπροστά.

Εκλάμψεις, αναλαμπές; Συνήθως με ποιον τις μοιράζεστε;

Με τους ανθρώπους που είναι πλάι μου κάθε φορά. Πιστεύω πολύ στους ανθρώπους, στη δύναμή τους, στην αύρα τους και χαρίζω απλόχερα σε όλους κομμάτια μου. Δεν είναι έκθεση, είναι μοίρασμα. Δεν χρειάζομαι συνθήκες εργαστηρίου και αποστειρωμένες καταστάσεις για να μιλήσω, για να ανοιχθώ, να φανερωθώ σε κάποιον. Χαρίζομαι σε όποιον το αξίζει και είναι πλάι μου εκείνη τη στιγμή.

Ο άνθρωπος, ανέκαθεν, ως οντότητα ζει ανάμεσα σε πειρασμούς. Ασπίδες έχουμε;

Ας το πιάσουμε από την ανάποδη πλευρά. Είναι τόσο κακό να χαριζόμαστε στον εαυτό μας και τις ανάγκες μας, αν το κάνουμε συνειδητά και αν αυτό δεν επηρεάζει αρνητικά, δεν βλάπτει κάποιους άλλους ανθρώπους; Αν έχουμε ένα χρέος απέναντι στον εαυτό μας, αυτό είναι να μας κατανοήσουμε, να μας καταλάβουμε, να μας ερμηνεύσουμε, να μας αποδεχθούμε. Και μετά να πορευτούμε στη ζωή μας, έχοντας γνώση του εαυτού μας. Αυτό θα μας οδηγήσει και στην κατανόηση των άλλων ανθρώπων και στην κατανόηση του κόσμου γύρω μας. Ένας άνθρωπος με αυτογνωσία και σε πλήρη εγρήγορση δεν χρειάζεται ασπίδες. Η γνώση είναι η ασπίδα που προστατεύει και αυτόν αλλά και τους άλλους.

Τι σας προσγειώνει απότομα;

Η κάθε μέρα.

Δώστε μου ένα λόγο για ν’ αγαπήσει κανείς τη μέρα.

Το ότι είναι μοναδική. Το ότι θα περάσει, θα φύγει και δεν θα ξανάρθει, ποτέ και με κανέναν τρόπο.

Σε ποια εποχή συναντάμε την αληθινή Χαρά, όπου συμμετέχουν σε αυτό που ζει όλα τα μέρη του σώματος (σώμα, μυαλό, ψυχή); 

Συνεχώς. Λειτουργώ πάντα σαν μια αδιάσπαστη ενότητα, σαν ένα «όλον» που δεν διαχωρίζεται, δεν διασπάται και δεν μοιράζεται. Χαίρομαι και με το κορμί και με το νου και με την ψυχή και με την καρδιά μου, λυπάμαι και με το κορμί και με το νου και με την ψυχή και με την καρδιά μου. Γι’ αυτό και όλα όσα ζω και νιώθω και δημιουργώ έχουν πάνω τους τη σφραγίδα μιας «επικής» διάστασης, η οποία – οφείλω να ομολογήσω – με ταλανίζει. Πώς όμως να διαμελίσεις τον εαυτό σου, να τον μοιράσεις σε κομμάτια; Εγώ τουλάχιστον δεν μπορώ.

Ποια είναι η ραχοκοκαλιά της ζωής;

Τα βήματα που κάνουμε μέσα μας, μέσα στους πολλαπλούς εαυτούς μας. Πιστεύω πως όλοι μας έχουμε μέσα μας πολλούς εαυτούς, οι οποίοι βρίσκονται συνεχώς σε μια αέναη κίνηση, σε έναν ατέρμονο διάλογο και μια ασίγαστη πάλη μεταξύ τους. Η κατανόηση όλων αυτών των εαυτών μας, η κατανόηση και η – κατά το δυνατόν – διαχείρισή τους είναι ο κεντρικός ιστός, η ραχοκοκαλιά της ζωής μας. Και ντύνεται από πάνω με τους ανθρώπους που περνούν από μέσα της. Αν οι εαυτοί μας είναι η ραχοκοκαλιά, οι άνθρωποι που ζούμε μαζί τους – για όσο ζήσουμε μαζί τους – οι σχέσεις μας είναι η σάρκα μας, αυτό που αισθάνεται και πονάει και ανακουφίζεται. Μετράμε τη ζωή μας άνθρωπο με τον άνθρωπο, σχέση με τη σχέση, κουβέντα με την κουβέντα και αγάπη με την αγάπη.

Ενότητα 2^η: H τέχνη της γραφής

Από τα είδη του λόγου, ποιο σας συγκινεί/συναρπάζει περισσότερο;

Η πεζογραφία. Είμαι άνθρωπος που μ’ αρέσει η απλωσιά, ο χώρος, η έλλειψη περιορισμών και πλαισίων και συνόρων. Μ’ αρέσει να τεντώνομαι, να απλώνομαι, να καταλαμβάνω κάθε διαθέσιμο χώρο, να διαχέομαι. Θαυμάζω τους ποιητές και τον συμπυκνωμένο τους λόγο, όμως δεν τον ζηλεύω. Δεν θα ήθελα να πω κάτι με τρεις κουβέντες εκεί που θα μπορούσα να το πω με δεκατρείς κι είκοσι τρεις. Μάλιστα η τάση μου είναι να το πω με εκατόν τρεις, και συνήθως το κάνω.. Και - ω του θαύματος! – βρίσκω ενθουσιώδεις αναγνώστες… και συνεχίζω…

Υπάρχει λογοτεχνικός ήρωας του οποίου το γραφτό της μοίρας θα αλλάζατε;

Ο Έκτορας, της Ιλιάδας. Ο πιο αγαπημένος μου ήρωας, από τα παιδικά μου χρόνια έως τώρα. Θα ήθελα, θα ευχόμουν να είχε δικαιωθεί και να είχε ανταμειφθεί για όλες τις αρετές του και τα ιδανικά του και τους αγώνες του, να είχε ανταμειφθεί πλουσιοπάροχα κι όχι να τα πληρώσει με τη ζωή του και με τη στέρηση όλων όσων αγάπησε.  Όταν πρωτοδιάβασα την ιστορία του, στα πολύ τρυφερά παιδικά μου χρόνια, ήταν η πρώτη φορά που κατάλαβα ότι στη ζωή δεν θριαμβεύει συνήθως το καλό και αντίστοιχα νικιέται το κακό. Ήταν κάτι πολύ δύσκολο να το συλλάβω, να το διαχειριστώ σ’ εκείνη την ηλικία, ένα καλό μάθημα, ένα δυνατό ταρακούνημα. Η τύχη του Έκτορα κίνησε διαδικασίες μέσα μου που με οδήγησαν στην απώλεια της αθωότητάς μου. Μου άφησε όμως κι ένα απωθημένο, να αποζητώ τις ιστορίες με καλό τέλος. Η ζωή μας, η πραγματική ζωή, είναι τόσο δυσκολεμένη, ας είναι τουλάχιστον εύκολες και δίκαιες και όμορφες οι ζωές μέσα στα παραμύθια και τις ιστορίες και τα βιβλία. Παρ’ όλα αυτά οι δικές μου ιστορίες δεν είναι ιστορίες με καλό τέλος. Μάλλον είναι ιστορίες χωρίς τέλος. Αφήνω τον κάθε αναγνώστη να δώσει το τέλος που του ταιριάζει. Σε μένα είναι πάντα πολύ δύσκολο να δώσω ένα οριστικό τέλος.

Η γραφή απαιτεί πειθαρχία ή λειτουργεί αυτόματα;    

Ο καθένας έχει το δικό του τρόπο. Εγώ μπορώ να καταθέσω μόνο τον δικό μου, δεν μπορώ να μιλήσω εξ ονόματος κανενός άλλου. Για μένα λοιπόν η γραφή λειτουργεί αυτόματα. Γεννιούνται ιδέες, σκέψεις, συναισθήματα μέσα μου και νιώθω την ανάγκη να τα καταγράψω, να τα εκφράσω, να τα μοιραστώ. Τη στιγμή που γράφω οι λέξεις και οι φράσεις και οι εικόνες ρέουν κυριολεκτικά από μέσα μου, εύκολα κι αβίαστα. Γι’ αυτό οι περισσότερες κριτικές των βιβλίων μου μιλούν για μια «ρέουσα γραφή». Γι’ αυτό και λέω ότι με τις λέξεις δεν παλεύω, χορεύω. Η αίσθηση  που μου αφήνει κάθε φορά το ζύμωμά μου με τις λέξεις είναι σαν να χορεύουμε ένα όμορφο βαλσάκι. Αυτός είναι και ο λόγος που το κείμενο που διαβάζουν στα βιβλία μου οι αναγνώστες είναι σε σχεδόν ολοκληρωτικό βαθμό η πρώτη γραφή, δηλαδή το κείμενο έτσι ακριβώς όπως το έγραψα την πρώτη φορά που κάθισα στον υπολογιστή ή σημείωσα σ’ ένα τετράδιο, χωρίς περαιτέρω διορθώσεις, επεμβάσεις, τροποποιήσεις. Είναι ένα ποτάμι που ρέει μέσα μου και κάποια στιγμή αποτυπώνεται στο χαρτί. Τόσο απλά.

Επιλέγετε ένα καλοξυσμένο μολύβι ή μια καινούργια γραμματοσειρά ενός πολυμέσου, για να ζυμώσετε το χρόνο, τον τόπο, τους ήρωες ως πρώτη επαφή με τη σελίδα;

Όταν θέλω να γράψω χρησιμοποιώ όλα τα μέσα, ό,τι είναι εύκαιρο μπροστά μου εκείνη τη στιγμή. Γράφω στον υπολογιστή, σε τετράδια ή σε σημειωματάρια που συνήθως πάντα κουβαλάω μαζί μου, ακόμα και μέσα στο μυαλό μου, καταγράφω τη σκέψη που γεννιέται για να την αποτυπώσω αργότερα σε κάποιο άλλο μέσο. Η αλήθεια είναι ότι την περίοδο που γράφω μια ιστορία ζω βουτηγμένη μέσα της, συνυπάρχω και συμπάσχω και αλληλεπιδρώ με τους ήρωές της, οπότε οι μέρες μου και οι νύχτες μου εκείνο το διάστημα είναι αφιερωμένες, αφοσιωμένες θα έλεγα, σ’ εκείνους, στις ζωές τους, στον κόσμο τους, παράλληλα με τον πραγματικό κόσμο όπου συνεχίζω να ζω και να κάνω όσα πρέπει να κάνω. Μερικά από τα πιο «δυνατά» κείμενα των βιβλίων μου τα έγραψα μέσα στη νύχτα. Ξυπνάω απότομα από τον ύπνο μου, χωρίς κάποιο προφανή λόγο, απλώς και μόνο επειδή ένα κείμενο είναι έτοιμο, πανέτοιμο μέσα μου και με σκουντάει, και με ξυπνάει για να το καταγράψω. Και αυτό κάνω, το καταγράφω… και μετά το μοιράζομαι…

Ας π(ι)ούμε μαζί έναν αγαπημένο σας στίχο/φράση/απόσπασμα από την εγχώρια ή παγκόσμια λογοτεχνία.

“I must be gone and live or stay and die”. «Πρέπει να φύγω και να ζήσω ή να μείνω και να πεθάνω». Από το στόμα του Ρωμαίου, τη στιγμή που πρέπει να αποχωριστεί την Ιουλιέττα, στο «Ρωμαίος και Ιουλιέττα» του W. Shakespeare. Όλα στη ζωή μας είναι μια συνεχής διαδικασία επιλογής. Το ένα σκέλος είναι πάντοτε σταθερό και είναι το μόνο που πραγματικά ορίζουμε εμείς: να παραιτηθείς, να φύγεις… να χαθείς…

Ενότητα 3^η:  Μια φράση ασυμπλήρωτη

(Ένα μικρό λογοπαίγνιο με αφορμή τον τίτλο βιβλίου «Να ζεις, να αγαπάς και να μαθαίνεις» του  Δρ. Φελίτσε Λεονάρντο Μπουσκάλια)

Να ζεις, να αγαπάς, να μαθαίνεις και να ελπίζεις πως…

Θα σας παραθέσω ένα σύντομο απόσπασμα από το τελευταίο μου βιβλίο, το «Στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα». Εκεί, όταν γίνεται λόγος για την περίφημη ελπίδα, την παρηγοριά και την κινητήριο δύναμη των ανθρώπων, γράφω: «Ύπουλος αντίπαλος η ελπίδα, σερνάμενος, σιγανός. Σε σώζει και σε καταστρέφει. Σε κρατάει δέσμιο και σε απελευθερώνει. Σε κάνει όμηρο του ίδιου σου του εαυτού, να κοιτάζεις αλλά να μη βλέπεις, να ακούς αλλά να μην καταλαβαίνεις. Είναι ένας άλλος τρόπος να κατανοείς και να ερμηνεύεις ό,τι γίνεται γύρω σου, στρεβλός, περασμένος μέσα από το φίλτρο της ανάγκης σου και των αντοχών σου»... Η επιλογή είναι δική σας.

Υ.Γ. Οι ταινίες κρύβουν μέσα στη συντομία τους μεγαλειώδεις πανανθρώπινες αξίες. Υπάρχει κάποια την οποία, από πλευράς σεναρίου, μας παροτρύνετε να δούμε;

Οι γενικεύσεις, οι ομαδοποιήσεις, οι κατατάξεις πάντοτε με δυσκόλευαν. Τις θεωρώ κάτι επικίνδυνο, σχηματικό, ανεπαρκές να αποδώσει την πολυπλοκότητα και την πολυσχιδή φύση όλων των πραγμάτων. Ωστόσο, κατανοώντας την ανάγκη της ύπαρξής τους, θα αναφερθώ σε δυο πολύ αγαπημένα μου έργα: κατ’ αρχάς την τριλογία του «Άρχοντα των Δακτυλιδιών», που θεωρώ πως στέκεται επάξια δίπλα στο κείμενο του Tolkien. Τη διαπερνά, τη διαποτίζει μια ατράνταχτη, ακλόνητη πίστη σε βασικές αξίες που όλοι έχουμε ανάγκη να πιστέψουμε, όπως η τελική επικράτηση του Καλού, η φιλία, η αγάπη κάθε είδους, το θάρρος, η αφοσίωση και η αυταπάρνηση, η μητέρα Φύση. Μια πίστη τόσο απόλυτη που είναι παρήγορη, ανακουφιστική. Και επίσης, μια ακόμη αγαπημένη μου ταινία, το «Σινεμά ο Παράδεισος». Μέσα στην τελευταία σκηνή του έργου, εκείνη με την κόπια από τα απαγορευμένα φιλιά, χωράει όλη η νοσταλγία όλων των ανθρώπων για τη ζωή τους που περνάει και φεύγει, που πέρασε κι έφυγε…

Έκθεση εικόνων

Το τελευταίο λογοτεχνικό της εγχείρημα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη.

«Αναγκαίες αυταπάτες! Αυτό ήταν η σχέση μας.

Μια δική μου αυταπάτη, μια δική του αυταπάτη, ο καθένας για τους λόγους του, ο καθένας με τους σκοπούς του.

Είχαμε ανάγκη και οι δυο να υπάρχει αυτή η σχέση στη ζωή μας• με όποια αυταπάτη κι αν την έντυνε ο καθένας».

Τέσσερις άνθρωποι, δυο γυναίκες και δυο άνδρες, σε τρεις παράλληλες σχέσεις μεταξύ τους, εν γνώσει τους. Κανείς τους δεν είναι το μοναδικό πρόσωπο στην ερωτική ζωή του συντρόφου του, εν γνώσει του. Κανείς τους δε δεσμεύεται από όρκους αιώνιας αγάπης, οικογενειακές υποχρεώσεις, παιδιά. Κι όμως, αποδέχονται όλοι τους από την αρχή αυτή την παράξενη πραγματικότητα και συνεχίζουν. Ο καθένας για τους δικούς του λόγους• σχέσεις βγαλμένες από την εποχή της αθωότητας, ανάγκες που δεν μπορούν να καλυφθούν από ένα μόνο πρόσωπο, πόλεμοι εσωτερικοί που δεν οδηγούν πουθενά. O καθένας με τους δικούς του τρόπους• με τη σιωπή, με τη φωνή, με την απόλυτη πίστη, με την πεισματική άρνηση, με τη χειραγώγηση. Ένα γαϊτανάκι, ένα ντόμινο, ένα κουβάρι αξεδιάλυτο σχέσεων. Πώς διαχειρίζεται ο καθένας τους αυτές τις σχέσεις, αυτή τη μη αποκλειστικότητα; Πώς αντιμετωπίζει το σύντροφο, πώς στέκεται απέναντι από τον ή την αντίζηλο; Πώς σηκώνει το βάρος των επιλογών του, πώς αντέχει το μοίρασμα εκεί που το μόνο που ουσιαστικά θέλει, το μόνο που λαχταρά είναι η ξεκάθαρη αποκλειστικότητα; Τέσσερις άνθρωποι, τόσο διαφορετικοί σαν να κοιτά ο καθένας σε διαφορετικό από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Κι όμως, με το ίδιο τελικά ζητούμενο για όλους: τη ζεστασιά της αγάπης.

«Άραγε ποιος θα χαρεί περισσότερο, ποιος θα πονέσει λιγότερο; Ποιος θα βγει στο τέλος περισσότερο κερδισμένος;»

Τα κορμιά θυμούνται, δεν ξεχνούν. Και τα δικά τους κορμιά θυμήθηκαν, ξαφνιάστηκαν από την ένταση της μνήμης, χάρηκαν που βρήκαν ξανά παλιά μονοπάτια αγαπημένα, ρίγησαν από ευχαρίστηση, πλημμύρισαν από νοσταλγία, λαχάνιασαν από την ένταση που δεν μπορούσε να χωρέσει πουθενά• δεν έφταναν τα αγγίγματα και τα φιλιά και τα λόγια και τ’ ακούσματα να χωρέσουν την ένταση, δεν έφταναν τα κορμιά. Έκλαψαν από ανακούφιση σαν να γύρισαν σπίτι έπειτα από χρόνια στην ξενιτιά, παραδόθηκαν στο τέλος στη γλύκα την ανείπωτη της τρυφερής αγκαλιάς, της αγκαλιάς του δικού σου ανθρώπου, του αγαπημένου, του κοντινού – ή του μοναδικού.

«Σε θυμάμαι», της ψιθυρίζει.

«Κι εγώ σε θυμάμαι».

"Ποια μορφή μπορεί να πάρει η φιλία ανάμεσα σ' έναν άντρα και μια γυναίκα;" ρωτάει ο Γιάννης τις τρεις συνεπιβάτισσές του. Και δίνει μόνος του την απάντηση: "Κάθε μορφή". 
Τρεις γυναίκες κι ένας άντρας, τέσσερις άνθρωποι, τέσσερις εκπαιδευτικοί, ταξιδεύουν καθημερινά μια ώρα δρόμο από τη Θεσσαλονίκη στα σχολεία τους και πάλι πίσω. Η σχέση τους ξεκινάει τυπικά, ευγενικά, επιφυλακτικά. Η παρουσία, όμως, του άντρα στο μικρόκοσμο των γυναικών και αντίστροφα δρα καταλυτικά για όλους, απελευθερώνει έναν άλλο εαυτό μέσα τους. Όλα αλλάζουν στην ψυχοσύνθεση, στην εμφάνιση, στη διάθεσή τους. Μέρα με τη μέρα, διαδρομή με τη διαδρομή, εμπιστεύονται, ανοίγονται, πλησιάζουν ο ένας τον άλλο, ξεπερνούν τα εμπόδια, αψηφούν τους κανόνες, δημιουργούν μια ιδιότυπη σχέση. Γίνονται φίλοι, κολλητοί, αδελφές ψυχές ερωτεύονται και προσπαθούν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, να χωρέσουν τον αλλιώτικο αυτό έρωτα μέσα στη ζωή τους. Αν μπορούν... 
Ένα βιβλίο με μια διαφορετική, αισιόδοξη ματιά για τη φιλία, τον έρωτα, για τα όρια της εγγύτητας ανάμεσα στους ανθρώπους, τις μικρές στιγμές ευτυχίας που μας χαρίζει η ζωή. Αρκεί να έχουμε την ψυχή μας ανοιχτή και να τις αδράξουμε όταν περάσουν από δίπλα μας αναγνωρίζοντας ότι είναι μικρές... αλλά και πολύτιμες...

Η αγάπη είναι πόλεμος. Πόλεμος με το σύντροφό σου, πόλεμος με τους κόσμους σου και τους ανθρώπους σου και -κυρίως- πόλεμος με τον εαυτό σου, με όλους σου τους εαυτούς...
Η ηρωίδα του βιβλίου, ύστερα από έναν δύσκολο γάμο και ένα επώδυνο διαζύγιο, ζει μέσα σε μια καλά προστατευμένη αταραξία, ως τη στιγμή που γνωρίζει έναν άνδρα ο οποίος τη διεκδικεί με κάθε τρόπο. Αυτή η συνάντηση θα τη βγάλει από την αταραξία της, θα την αναγκάσει να αντιμετωπίσει ξανά τις επιθυμίες και τις ανάγκες της και να ξεθάψει κομμάτια της που πίστευε πως είχαν νεκρωθεί από καιρό. Θέλει να αφεθεί στον έρωτα, να χτίσει μαζί μ’ αυτόν τον άνδρα έναν κόσμο πασπαλισμένο με χρυσόσκονη και να κλειστεί εκεί μέσα μαζί του. Όμως οι επιτακτικές υποχρεώσεις της, οι άσχημες εμπειρίες της, όλες οι αποσκευές της ζωής της την κάνουν διστακτική, δύσπιστη, καχύποπτη. Από τη μια μεριά αφήνεται κι από την άλλη μαζεύεται, προσπαθεί να χαράξει όρια, να ορίσει προτεραιότητες. Βρίσκεται σε έναν διαρκή πόλεμο, αναμετριέται με τη ζωή της, με τις αντοχές της, τις επιφυλάξεις της, τους φόβους της...
"...ήρθε αυτός και με ανάγκασε να βάλω ξανά σε πειρασμό τις αρχές μου, να ανιχνεύσω τις αντοχές μου, να μετρήσω τις δυνάμεις μου. Βρίσκομαι ξανά σε δίλημμα, πρέπει να αποφασίσω ξανά. Δεν έχω κριτήρια, βρίσκομαι σε μια λυσσαλέα πάλη με τους εαυτούς μου, με τις αξίες μου, με τις στάσεις μου απέναντι στη ζωή... Άραγε θα βγει κάτι απ’ όλο αυτόν το χαλασμό ή θα μείνει μόνον ο χαλασμός;"